تغذیه و فعالیت بدنی کافی در کاهش ابتلا به پوکی استخوان موثر است

مطالعات مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران نشان می‌دهد که دو عامل “تغذیه مناسب” و “فعالیت بدنی کافی” می‌تواند روند بیماری پوکی استخوان را تا حد قابل قبولی به تعویق بی‌اندازد.

این مرکز تحقیقاتی با ارسال نمابری با اعلام این خبر افزود:نهادینه کردن برنامه‌هایی همچون استفاده مرتب از مواد لبنی همراه با انجام فعالیت‌های ورزشی مناسب و مستمر از ابتدای دوران کودکی می‌تواند باعث ایجاد حداکثر توده استخوانی در فرد شود.

شعار امسال روز جهانی “استئوپروز” با تاکید بر ورزش و فعالیت بدنی مناسب همه افراد جامعه را به انجام حرکات ورزشی نه بصورت مقطعی و زودگذر بلکه بصورت مستمر تشویق می‌کند.

پوکی استخوان مشکل شایع سیستم‌های بهداشتی درمانی و به عبارتی بیماری همه گیر دنیای امروز است .این بیماری با کاهش توده استخوانی و افزایش شکستگی استخوان همراه است.

روند این بیماری خزنده آن چنان آهسته و تدریجی است که شخص هیچگونه علایم هشداردهنده را احساس نمی‌کند تا زمانی که اولین شکستگی اتفاق افتد.

از عواقب این شکستگی‌ها که بطور شایع در ناحیه مچ دست ،مهره‌های کمری و استخوان لگن رخ می‌دهد ،درد،عدم توانایی حرکتی،قادر نبودن به انجام امور روزمره ،زمین گیر شدن و بالاخره در بسیاری از موارد مرگ می‌باشد.

مطابق آمار منتشره از بنیاد بین‌المللی پوکی استخوان ازهر ‪ ۳زن و از هر ‪ ۵مرد بالای ‪ ۵۰سال یک نفر حقیقت تلخ این بیماری را تجربه خواهند کرد.

متاسفانه برنامه بیماریابی پوکی استخون در هیچ یک از نقاط دنیا یک برنامه استاندارد شده در سیستم‌های بهداشتی درمانی نمی‌باشد و مسوولیت پیگیری این بیماری در سنین بالای ‪ ۵۰سال به عهده خود فرد است.

پوکی استخوان به راحتی قابل پیشگیری است و می‌تواند به وسیله‌آزمایش های ساده خون و تراکم سنجی استخوان ردیابی شده و با تشخیص به موقع به طرز موثری درمان شود.

مرکز تحقیقاتی غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران به عنوان تنها عضو ایرانی سازمان بین‌المللی پوکی استخوان و قطب پوکی استخوان در کشور،مجری بسیاری از طرح‌های تحقیقاتی دراین زمینه بوده است.

این مرکز با پایه‌گذاری شبکه ملی تحقیقات پوکی استخوان در ‪ ۱۱استان کشور ارتباط مناسبی جهت مبادله اطلاعات و هماهنگی فعالیت‌های مربوط به این بیماری خاموش نموده است.

پژوهشهای اخیر در زمینه پوکی استخوان واقعیت‌های در خور توجهی در مورد استخوانها نشان می‌دهد از جمله اینکه استخوان یک بافت زنده است که بطور مستمر نوسازی می‌شود و فعالیت ورزشی استخوان را برای این نوسازی ترقیب می‌کند.

از دیگر یافته‌های تحقیقاتی این است که در دختران استخوانها در سنین ‪ ۱۱تا‪ ۱۳سالگی از ماده معدنی انباشته می‌شود و این محتوای استخوانی در طول ‪ ۳۰سال و بعد از یائسگی تحلیل می‌رود.بدیهی است هر قدر این ذخیره بیشتر باشد سرعت از دست رفتن آن هم کمتر خواهد بود.

دختران پر جنب و جوش و فعال که هر روز ورزش می‌کنند ‪ ۴۰درصد بیشتر توده استخوانی ،ذخیره می‌کنند این مطالعات در مورد پسران نیر انجام شده است اما نتایج حاصل به اندازه دختران حیرت انگیز نیست.

همچنین انجام حرکات ورزشی مناسب در ناحیه ستون فقرات کمری در میانسالی می‌تواند از ضعف و شکستگی ستون فقرات در سنین پیری جلوگیری نماید.

روز پنجشنبه ‪ ۲۸مهرماه مصادف با روز جهانی مبارزه با پوکی استخوان است در این روز از سوی ‪ ۱۷۰عضو بنیاد بین‌المللی پوکی استخوان در سراسر جهان برنامه‌هایی در جهت مبارزه با این بیماری انجام می‌شود.

جهانیان در پایان نامه خود اظهار داشته است: کروسین دارای اثر دپرسیون بوده که می‌تواند یکی از مکانیزم‌های مهم کاهش علایم سندرم محرومیت باشد.

وی در ادامه خاطر نشان کرده است: کروسین همچنین گیرنده‌های NMDA را مهار می‌کند که در کاهش علائم سندرم محرومیت در ترک اعتیاد به مرفین موثر است.

وی همچنین عنوان کرده است: با توجه به اینکه اثرات ضد درد و التهاب زعفران ثابت شده، بخشی از اثر کاهش علایم سندرم محرومیت در ترک اعتیاد به مواد مخدر احتمالا به علت اثر دپرسیون مرکزی آن است.

در نشریه “‪ “pediatricبه چاپ رسیده است.

.

فعالیت‌های بدنی
اگر چه ورزش کردن و فعالیت بدنی موجب از دست رفتن کالری بدن می‌شوند، ولی جهت قوی و سالم نگهداشتن استخوان‌ها و عضلات انجام مقداری فعالیت بدنی و در روز لازم و ضروری است.
-1 روزانه به مدت 30 دقیقه مداوم یا دو بار و هر بار به مدت 15 دقیقه و برای 5 روز در هفته فعالیت بدنی نظیر پیاده روی داشته باشید.
-2 علاوه بر این، روزانه مقداری فعالیت بدنی سخت‌ و سنگین با استفاده از تجهیزات سالن‌های ورزشی و یا با استفاده از وزنه‌های سنگین در منزل انجام دهید و از مربی خوب و وارد، توصیه‌های صحیح بگیرید.
-3 مراقب باشید تا بیش از حد فعالیت نکنید، چنانچه فعالیت‌های بدنی روزانه شما زیاد است، در طول روز زمان‌هایی را جهت استراحت کردن خود اختصاص دهید.
-4 مقداری از کالری مصرفی خود را که جهت دستیابی به افزایش وزن، بیش از نیاز بدنتان است، جهت مصرف در طی ورزش اختصاص دهید و بقیه آن را جهت افزایش وزن تدریجی خود، طبق برنامه‌ای که دارید، کنار بگذارید. اکنون که به وزن ایده‌آلتان رسیدید، برای حفظ و نگاهداری آن لازم است شیوه زندگی خود را به همین صورت نگاه‌دارید تا دوباره وزن کم نکنید.