استرس و حمله قلبی

استرس می تواند موجب هیجان ، افزایش فشار خون ، خستگی ، افسردگی ، سر درد میگرنی ، اختلالات تنفسی و عضلانی ، مسایل جنسی ، اشکال در خواب و ضایعات جلدی بشود. ضمنا افراد دچار استرس فاقد زندگی توام با شادی و خوشحالی هستند.

مطالعات زیادی نشان داده است که استرس علاوه ه بر افزایش توسعه عوارض  AMI به 3 ـ 2 برابر ، طول مدت بستری شدن و درمان این بیماران را در بخش های مراقبت ویژه نیز بیشتر می کند ولی هنوز پزشکان به فاکتورهای روانی در تشخیص و درمان این بیماران توجه خاصی مبذول نمی دارند. بسیاری از محققین و متخصصین بیماری های قلب و عروق شرح داده اند که استرس یک عامل خطرناک برای بیماری های عروق کرونر از راه ایجاد آترواسکلرز می باشد. علاوه بر این استرس می تواند از راه اسپاسم عروق کرونر و فعال کردن سیستم آدرنرژیک توسعه  AMI را به 2 برابر افزایش دهد که این عمل استرس به عنوان یک فاکتور مستقل به حساب می آید. بسیاری از کلینسین ها به این موضوع توجه ندارند که فاکتورهای روانی و استرس در تشخیص و درمان بیماری  AMI دخالت دارند و حتی نسبت استرس یا اختلالات روانی مانند هیجان ، افسردگی یا مجموعه آن دو بیماری AMI بسیار بالا بوده و حتی تا 85 درصد می رسد. در مطالعه دیگری که در روی 39 بیمار مبتلا به ضایعات عروق کرونر ناشی از استرس های روانی به عمل آمده پیدا کردند که 59 درصد این بیماران دارای حرکات غیر طبیعی در جدار میوکارد بوده و 83 درصد آن ها از ایسکمیی میوکارد بدون علامت رنج می بردند که در آن ضربانات قلب پایین بوده و با ضربانات قلبب ناشی از تمرینات بدنی کاملا متفاوت بود. در آزمایش تجربی نشان داده شد که ایجاد تنگی نسبی عروق کرونر در حیوان مورد ازمایش و تولید و اضطراب به توسط کاهش جریان خون کرونر ( در حدود 35 درصد و به مدت 4 ـ 2 دقیقه ) پس از یک بحران اضطراب در حیوان ، تغییرات مشخصی در  ECG ظاهر گشت و تغییرات قطعه ST در طرفیی که تنگی برقرار شده بود نمایان گردید.

در مطالعات بعدی نشان داده شد که در بیماران تحت استرس ،عوارض قلبی عروقی 3 ـ 2 بار بیشتر از بیماران بدون استرس بروز می کند که برخی از دانشمندان مرگ و میر این بیماران را نیز تا این حد می دانند.

طبق آمار به دست آمده از بیماران مبتلا به  Ami همراه با استرس ، آریتمی قلبی شایع ترین عارضه ای است که به طور مشخص در آن ها دیده می شود. البته عوارض دیگری مانند نارسایی قلبی ، پریکاردیت ، طولانی شدن درد سینه و شوک کاردیوژنیک در این مبتلایان اتفاق می افتد. مرگ ناشی از این عوارض در بیماران با استرس نیز بالاتر است. به علاوه در طول استرس حاد ، تغییرات همودینامیک و اختلال عملکرد آندوتلیال می توانند باعث تشدید  Ami در محل پارگی ضایعه شده و مرگ را باعث شوند (4). نکته جالب دیگر آن که بیماران دچار استرس اغلب جوانان زیر 45 ساله بوده و ظاهرا افراد مسن بیشتر از نظر ضایعه ارگانیک و بدنی نسبت به فونکسیون روانی مورد توجه می باشند که جدا کردن این دو هم به مطالعات دقیق تری نیازمند است. بدین ترتیب روشن می شود که استرس نه تنها نقشی به عنوان فاکتور خطرناک برای بیماری عروق کرونر بازی می کند ، بلکه همچنین یک عامل پیش گویی کننده مستقلی است که می تواند عوارض و مرگ و میر را در بیماران مبتلا به  Ami افزایش دهد. بنابراین د رمورد استرس نیز مانند سایر فاکتورهایی تشخیص بالینی از قبیل افزایش فشار خون و دیابت قندی احتیاج به مراقبت و کنترل بیشتری است و اگر چنین عمل شود عوارض  Ami و مرگ و میر در طول مراقبت های شدید پزشکی کاهش می یابد.

طی چند سال اخیر تحقیقات فراوانی براساس زیست شناسی سوخت و ساز اسیدهای چرب صورت گرفته است که بر رابطه ای مشخص میان توانایی یادگیری ، اختلالات توجه و رفتار، با کمبود اسیدهای چرب ضروری تاکید می کند. قدیمی ترین این تحقیقات در سال 1981 در مجله هیپوتزهای پزشکی به چاپ رسیده است که طی آن ، تعداد زیادی از کودکان بیش فعال با کمبود اسیدهای چرب ضروری شده اند. همین تحقیقات نشان داد که پسرها 3 برابر دخترها به اسیدهای چرب ضروری نیاز دارند. به نظر می رسد ارتباط میان کودکان منکر مبتلا به اختلالات یادگیری و رفتاری با این یافته ، قابل توجه باشد.

این گزارش می افزاید: بتازگی در تحقیقی که در دانشگاه پورودو به عمل آمده است نیز بر کمبود اسید چرب امگا 3 و رابطه آن با افزایش اختلالات رفتاری ، نظیر بیش فعالی ، پرخاشگری ، اضطراب ، کج خلقی و اختلالات خواب پی برده اند . دکتر لئوگالاند متخصص اطفال در انستیتو تحقیقاتی گسل نیز کودکان دچار این اختلالات را با افزودنی های اسید های چرب ضروری تغذیه کرده و به نتایج بسیار مفیدی دست یافته است. براساس این گزارش ، باید به این مجموعه ، تحقیقات مجله لانست سال 1995 را نیز بیفزاییم که میان شب کوری و نارساخوانی با کمبود اسیدهای چرب ضروری در کودکان بیش فعال پی برده است .

اسیدهای چرب ضروری نوعی چربی ویژه اند، که بدن ما قادر به ساخت آن نیست و به همین دلیل باید آنها را از طریق تغذیه و جیره روزانه غذایی دریافت کنیم . نوزادان نارس یا کودکانی که به دفعات آنتی بیوتیک گرفته اند و یا آن دسته از کودکانی که دستگاه ایمنی ضعیفی دارند و دچار عفونت و آلرژی های پی در پی می شوند ، در معرض کمبود اسیدهای چرب ضروری قرار دارند.

اسیدهای چرب ضروری عمدتا به دو گروه تقسیم می شوند؛ امگا 3 و امگا 6 که در روغنهای مایع ، نظیر روغن آفتابگردان و در سس مایونز و بسیاری از مواد غذایی ما بوفور وجود دارند و به همین دلیل بدن ما بندرت دچار کمبود آنها می شود؛ در حالی که بیشتر ما با کمبود اسید چرب امگا 3 مواجهیم ؛ زیرا طی دهه های اخیر ، رژیم غذایی جوامع شهری تغییرات شگرفی کرده است و با روشهای هیدروژنه کردن روغنها ، مقادیر چربیها ی خوب ، نظیر امگا 3 کاهش بارزی یافته است.

امگا 3 به طور طبیعی در روغنهای ماهی ، روغن کانولا، روغن کتان ، جوانه گندم و حبوبان وجود دارد. دانشمندان دریافته اند که امگا 3 موجود در روغنهای ماهی ، اثر محافظتی اثبات شده ای در دستگاه قلبی و عروقی و عملکرد و مغز و بینایی دارد.

نوع امگا 3 بر عملکرد شبکیه ، بویژه در نور کم ، اثر مثبت دارد و نیز باعث تقویت حافظه ، افزایش قدرت تمرکز گفتار و حرکات ارادی بدن و بهبود عملکرد مغز می شود. تحقیقات نشان می دهد با وجود مطلوب بودن نوع تغذیه در امریکای شمالی، آمریکایی ها مقدار کمی امگا 3 دریافت می کنند؛ بویژه این که اهمیت چربی های مفید بی اطلاعند.

این در حالی است که بسیاری از همین افراد، از افزودنی های مختلف برای تقویت رژیم غذایی خود استفاده می کنند. به همین دلیل توصیه می وشود روغنهای ماهی همراه با آب پرتقال یا آب لیمو و همچنین ویتامین  به نوزادن و کودکان داده شود. در حال حاضر انواع کپسول های روغن ماهی حاوی اسیدهای چرب ضروری و ویتامین ها در سراسر جهان مصرف می شود؛ ولی در کشور ما می توان از مواد غذایی دیگر ، نظیر روغن آفتابگردان ، روغن زیتون و کتان و جوانه گندم و روغن ماهی استفاده کرد.

یک نکته کاملا کلیدی آن که ، هرگز نباید شیرخواران را از شیر مادر محروم کرد؛ زیرا شیر مادر 4 تا 5 برابر مقادیر معمول اسیدهای چرب ضروری در مواد غذایی دیگر را در خود دارد. این مقادیر فراوان در شیر مادر، برای کودک در روزهای اول زندگی – با وجود حجم کم شیر- کفایت می کند و از سویی دیگر به تقویت ساختمان سلولهای مغزی و همچنین شبکیه چشم شیر خوار یاری می رساند.

اسیدهای چرب ضروری امگا 3 و امگا 6 آنقدر اهمیت یافته اند که در بیشتر کشورهای صنعتی ، کارخانه های بسیاری اقدام به تولید و فروش محصولات حاوی این اسیدهای چرب ضروری کرده اند. تقریبا در کشورهای غربی کسی نیست که خبری از آن نشنیده باشد و یا از گوناگونی محصولات آن بی خبر باشد. با وجود هیاهوهای موجود متاسفانه مصرف روغنهای جامد و یا بی خبری از فواید چربیهای ضروری و مفید، کار را به جایی رسانده است که افراد بسیاری ، همه چربیها را چربی بد می شناسند. این در حالی است که در تمام غذاهای موجود، چربی وجود دارد و در صورتی که انتخاب فرد صحیح نباشد، تنها چربیهای بد مصرف می شود.

امروز محققان برای معرفی چربیهای خوب تلاش فراوانی می کنند و بی سبب نیست که آن را به نام ویتامین اف (برگرفته از کلمه به معنی چربی ) به مردم معرفی می کنند.