چربیها (مبانی تغذیه) - آلـفا لینولنیک اسید

آلفا لینولنیک اسید (ALA)

آلفا لینولنیک اسید یک اسید چرب ضروری دارای منشأ گیاهی است. این ماده یک مغذی اساسی است، یعنی بدن انسان به آن نیاز دارد.
آ-ال-آ به عنوان یک منبع انرژی در بدن مصرف میشود و به عنوان یک ماده مادر نسبت به اسیدهای چرب امگا-3 عمل می کند. اسیدهای چرب امگا-3، فشارخون، انعقاد خون، ضربان قلب، استاع عروق خونی، پاسخ ایمنی و شکسته شدن چربی ها را تنظیم می کند. اسیدهای چرب ضروری در ساختن بافت مغز و اعصاب نیز نقش دارند. تنها برخی ازگیاهان حاوی آ-ال-آ هستند. این گیاهان عمدتاً شامل (rapeseed)، کتان (linseed) و روغن سویا است. برخی ماهی ها (مثلاً ماکرل و سالمون) حاوی اسیدهای چرب امگا-3 هستند. ذرت، آفتابگردان، کتان، گل رنگ و کنجد غنی از اسیدهای چرب امگا-6 است. این دو خانواده چربی بسیار مهم، ولی دارای دو نقش جداگانه در بدن هستند. لازم است تعادلی بین اسیدهای چرب امگا-3 و امگا-6 در رژیم غذایی وجود داشته باشد. مصرف بیش از حد هر یک موجب بروز بیماری میشود.
رژیم غذایی آمریکایی به طور تیپیک غنی از چربیهای امگا-6 و فقیر از چربی های امگا-3 است. مصرف بیش از حد روغن امگا-6 و مصرف کم ماهی و پایین آوردن کلی مصرف چربی از سوی آمریکایی ها مهمترین دلایل به هم خوردن تعادل بین امگا-6 و امگا-3 در رژیم غذایی آمریکایی هاست. مصرف امگا-6 به میزان بیشتر از امگا-3 موجب تولید موادی می شود که التهال زا هستند و دفاع بدن در مقابل بیماری ها را کم می کند. این بی تعادلی انسان را مستعد بیماری قلبی، شرایط التهابی نظیر تورم مفاصل، پسوریازیس و عفونتها و ضعف سیستم ایمنی می کند. در این موارد مصرف بیشترامگا-3 مؤثر است.

موارد کاربرد

اسیدهای چرب امگا-3 دارای اثرات اثبات شده متعددی است. این موارد به خصوص جهت قلب مفید و در تخفیف علایم روماتیسم مفصلی و درمان اسکلروز متعدد و برخی بیماران مبتلا به دیابت و پیشگیری از سرطان مؤثر است. اخیراً اسیدهای چرب امگا-3 در درمان میگرن و افسردگی به طور موفق بکار رفته است. آ-ال-آ در درمان سرطان پوست هم مفید است.

آ-ال-ا و سایر روغن های امگا-3 در درمان موارد زیر بکار می رود:
* بیماری قلبی: آ-ال-آ خطر بروز بیماری قلبی را با بهبود شریانا که خون را به بدن و مغز می رسانند و با کاهش کلسترول و تری گلیسرید خون کم می کنند.
* فشار خون بالا.

* بیماری های آلرژی و التهابی نظیر پسوریازیس و اگزما.

* بیماری های خود ایمنی نظیر اسکلروز متعدد، لوپوس و سرطان

منابع غذایی

غذاهای زیر منابع خوب آ-ال-آ است: دانه کتان، روغن دانه کتان، روغن کانولا (rapeseed)، مارگارین های ساخته شده از این روغن ها، روغن سویا.

سایر اشکال

دو نوع فرآورده تجارتی وجود دارد. روغن های آشپزی (روغن کانولا، سویا، مارگارین های ساخته شده از این روغن ها)، روغن های طبی (روغن کتان، کپسولهای ژلاتینی روغن کتان).

بسیاری از روش های ساخت می تواند ارزش غذایی فرآورده های حاوی آ-ال-آ را از بین ببرد. روش های ترجیحی، روشهای بسته بندی تغییر یافته آتمسفری است. عموماً روغن های با کیفیت بالا با توجه به شرکتهای سازنده معتبر، بسته بندی شده در بسته های مقاوم به نور، نگه داری شده در یخچال و دارای تاریخ مصرف مشخص می شود.

نحوه مصرف

میزان مصرف مجاز روزانه در خصوص آ-ال-آ وجود ندارد.

رژیم غذایی سالم باید شامل چربیهای اشباع کم و اسیدهای چرب ضروری چند اشباعی بیشتر باشد. در صورت تمایل به مصرف آ-ال-آ با پزشک معالج خود در خصوص میزان کلی مصرف چربی مشورت کنید.

موارد احتیاط

با پزشک معالج در خصوص رژیم غذایی خود صحبت کنید. پزشک معالج در صورت نیاز به مصرف مکمل، توصیه و نوع مکمل مناسب را نیز مشخص خواهد کرد. توجه داشته باشید که مکمل های آ-ال-آ پرچرب و حاوی کالری بالا هستند. از فرآورده های حاوی چربی هیدروژنه اجتناب کنید.

تداخل های احتمالی

روغن دانه کتان، یک منبع آ-ال-آ، ممکن است نیاز بدن به ویتامین ای را افزایش دهد. جهت آگاهی بیشتر با پزشک معالج خود مشورت کنید