تقسیم بندی آمینواسیدها بر حسب نیاز بدن به آنها

1- اساسی برای رشد: پیش از آنکه یاخته ها بتوانند پروتئین جدیدی را سنتز کنند، باید به اندازه کافی، آمینواسید اساسی نیتروژن دار داشته باشند تا به کمک دیگر مواد، آمینواسیدهای غیر اساسی را تشکیل دهند. وجود بعضی از آمینواسیدها، برای جابجایی بافتهایی مانند بافت پوششی روده ضروری است، زیرا این بافتها هر دو روز یک بار تعویض می شوند و نبودن این آمینواسیدها به کاهش کل پروتئین بدن و لاغری می انجمد. برای اینکه بدن رشد کند، مقدار آمینواسیدها باید بیش از میزانی باشد که برای بقا لازم است. به منظور رشد بعضی از بافتها، آمینواسیدهای به خصوصی لازم است. مثلا مو، پوست و ناخنها، برای رشد به آمینواسید سولفوردار نیاز دارند.

افزایش وزن بدن نشان دهنده تغذیه با پروتئین نیست، زیرا در یک آزمایش افزایش وزن توله سگ هایی که با گلوتن گندم تغذیه می شدند، برابر با گروه دیگری بود که پروتئین غذایشان از تخم مرغ تعیین می شد.

گروه اول چاق و غیر فعال بودند و رشد استخوان هایشان به تعویق افتاد، در حالیکه     توله هایی که با پروتئین تخم مرغ تغذیه شدند عضلانی و فعال بودند وپروتئین بدن انها سه برابر شده بود. موشهایی که رژیم تخم مرغ دارند، از موش هایی که با رژیم گلوتن تغذیه می شوند .وزنشان سنگین تر است که این نشان می دهد بین افزایش وزن موش و سنتز پروتئین بافتها ، رابطه ای وجود دارد .

اگر الگوی آمینواسیدها طوری باشد که سنتز پروتئین منجر نشود، سبب کاهش اشتها در بعضی از حیوانات می گردد. مصرف مقدار نسبتا کم پروتئین با کیفیت مرغوب، سبب حداکثر رشد می شود، پس از این مرحله به ازای هر واحد پروتئینی که ک شده است ، راندمان مصرف پروتئینی نیز پایین می آید.

اگر بافت طبیعی بدن، نسبت به رژیم غذایی خاصی که فاقد یک یا چند نوع آمینواسید باشد، رشدی نشان ندهد ، رشد غیر عادی بافت (تومور) نیز فروکش خواهد کرد و این بسیار امیدوار کننده است زیرا نشان می دهد که تغذیه درمانی، اگر با درمانهای دیگر همراه باشد، ممکن است رشد غیر عادی بافت (تومور) را کنترل کند. اگر ماده مغذی در دسترس یاخته نباشدیا اینکه مصرف آن توسط یاخته کنترل شود، رشد نیز متوقف       می شود.

2- تشکیل ترکیبات اساسی بدن : هورمونهای انسولین ، آدرنالین و تیروکسین، از ترکیبات پروتئینی می باشند . هر یاخته بدن شمال آنزیمهای گوناگونی است که هر یم در تسریع واکنش خاصی دخالت دارند. تمام آنزیمهایی که تاکنون شناسایی شده اند، پروتئینی هستند .

 کوآنزیمهای مورد نیاز برای اعمال آنزیمها ، ترکیبی پروتئینی دارند که معمولا به یک ویتامین مخصوص پیوسته است . هموگلوبین موجود در خون که در جریان تنفس ، مسئول حمل و نقل اکسیژن و دی اکسی کربن می باشند ، یک پروتئین است . آمینواسید تریپتوفان که به عنوان پیش نیاز نیاسین عمل می کند ، مانند ویتامین نقشی تنظیم کننده دارد .

تشکیل و نعویض این ترکیبات حیاتی در داخل بدن بسیار مهم است و فقط در     محرومیت های شدید پروتئینی کاهش می یابد . آنزیم یعضی از بافتها ممکن است در دوران کمبود پروتئین از 10 تا 20 درصد کم شود . آنزیم های مغز در مقابل نوسانات مقاوم هستند ، ولی آنزیم های مربوط به کلیه ها ، عضلات اسکلت و طحال ، مقداری کاهش نشان می دهند .

3- تنظیم تعادل آب بویسله فشار اونکوتیک : فشار اسمزی الکترولیت ها و فشار اونکوتیک پروتئین ها نسبت به فشار هیدواستاتیک خون ، توزیع مایعات بدن را در هر قسمت از غشای یاخته کنترل می کند . چون پروتئین پلاسما نمی تواند از مویرگهای غشای یاخته نفوذ کند ، در خون باقی می ماند تا اینکه فشار هیدرواستاتیک مویرگها پلاسما را برای تغذیه یاخته به داخل فضای بین یاخته ای براند .

اگر فشار اونکوتیک ایجاد شده بوسیله پروتئین های پلاسما بیش از فشار هیدواستاتیک باشد ، مایع به درون خون بر می گردد و در صورت کمبود پروتئین ، آلبومین پلاسما کم  می شود و از فشار اونکوتیک آنقدر می کاهد که مایعات نتوانند برگردند و در این صورت در فضایی بین سلولی متراکم می شوند . در چنین شرایطی ، یک بافت نرم اسفنجی معروف به ورم یا خیز بوجود می آید که اولین علامت کمبود پروتئین می باشد که پس از مصرف پروتئین کافی ، پروتئین پلاسما به حالت طبیعی برمی گردد. در نتیجه مایعات ، تعادل طبیعی خود را باز می یابند و از فضای بین یاخته ای به بیرون کشیده می شوند تا حجم خون را به مقدار اول خود برسانند و ورم را کاهش دهند .

4- نگهداری بدن در حالت خنثی : پروتئین ها ، ماهیتی دوگانه دارند ، یعنی هم لسیدی هستند ، هم قلیایی به همین علت در رابطه با اسیدها و بازها ، واکنشی متناسب نشان می دهند . وجود پروتئین در خون ازتراکم اسید یا باز ، که مانع از اعمال طبیعی بدن می شود ، جلوگیری می کند . بطوریکه اگر مقدار باز موجود در خون زیاد باشد ، پروتئین مانند یک اسید عمل می کند یعنی باز را خنثی می سازد و از قلیایی شدن خون جلوگیری می نماید .

برعکس ، اگر مایعات بدن دارای مقدار زیادی اسید باشند پروتئین مانند یک باز عمل می کند و اسید را خنثی می کند . بنابراین پروتئین پلاسما در حفظ تعادل بدن که برای متابولیسم طبیعی یاخته ضروری است ، بسیار اهمیت دارد .

5- محرک سنتز پادتن ها : پادتن ها که مسئول دفاع یدن در مقابل عفونت      می باشند، اجسامی پروتئینی هستند . هر پادتن در مقابل ماده عفونی یا آلرژی زای خاصی تولید می شوند ، بنابراین برای تولید این مواد ، بدن به مقدار زیادی پروتئین نیاز دارد . کسانیکه پروتئین کافی مصرف نمی کنند ، بیشتر مستعد عفونت هستند ، زیرا به همان نسبت که پروتئین بدن کم باشد ، برای مقابله با عفونت ، پادتن کمتری تولید می شود .

آنزیم ها چون ماهیتی پروتئینی دارند ، می توانند مواد سمی موجود در بدن را خنثی و دفع کنند . بنابراین اگر پروتئین کافی به بدن نرسد ، قدرت بدن برای خنثی کردن اثر سمی مواد شیمیایی کاهش می یابد و شخص در برابر بعضی داروها و سموم ، مقاومت کمتری خواهد داشت .