بررسی آسیبهای ورزشی درمعلولین (1)

آسیب عضله بیشترین و آسیب استخوان کمترین

نتایج تحقیقی که بر روی تنوع و شیوع آسیبهای ورزشی در ورزشکاران معلول در رده‌ ملی انجام شده بر ضرورت پیشگیری بروز آسیب تاکید دارد.

امروزه آسیبها جزء گریزناپذیر فعالیتهای ورزشی به شمار می‌روند. صحنه رقابتهای ورزشی، تمرینات ورزشی و درگیریهای ناشی از آن نیز همیشه آسیبهایی را به همراه داشته است.از طرف دیگر با توجه به اصل آموزش برای همه باید فرصتهای لازم را برای پرورش و بروز استعدادهای افراد مختلف جامعه با هرگونه توانمندی و نیاز فراهم کرد.

معلولان جسمی به عنوان بخشی از جامعه نیازمند برنامه‌های ورزشی و حرکتی هستند و در حال حاضر با توجه به اهمیت روز افزون فعالیتهای حرکتی و ورزشی برای معلولان، کوششهای وسیعی برای شناسایی و کاهش آسیبهای ناشی از فعالیتهای ورزشی آنان صورت می‌گیرد

معلولان جسمی به عنوان بخشی از جامعه نیازمند برنامه‌های ورزشی و حرکتی هستند. در حال حاضر با توجه به اهمیت روز افزون فعالیتهای حرکتی و ورزشی برای معلولان، کوششهای وسیعی برای شناسایی و کاهش آسیبهای ناشی از فعالیتهای ورزشی آنان صورت می‌گیرد زیرا هدف اصلی برنامه‌های حرکتی برای معلولان این است که سلامتی آنها بازگردانده، سبب شود معلول با دنیایی که در آن زندگی می‌کند و افراد سالم تماس حاصل و به اصطلاح روند اجتماعی کردن خود را تسریع و تسهیل کند.

براساس آمار سازمان بهداشت جهانی (WHO) حدود ‌10 درصد جمعیت جهان دچار معلولیت جسمی، روانی و اجتماعی هستند. با توجه به نرخ قابل توجه معلولیت در ایران و گرایش آنان به شرکت در رقابتهای ورزشی، میزان شیوع آسیبهای در میان آنها نیز افزایش یافته است زیرا ورزشکاران معلول به عنوان گروهی از ورزشکاران نخبه که در فعالیتهای ورزش سطح بالا شرکت می‌کنند، همواره در معرض آسیب‌دیدگی هستند.

در تحقیق به عمل آمده میزان شیوع انواع آسیبها به ترتیب از بیشترین به کمترین عبارت است از:

آسیبهای عضلانی (‌47/42 درصد)، آسیبهای مفصلی (‌11/42 درصد)، آسیبهای لیگامانی (‌44/14 درصد)، آسیبهای پوستی (‌79/9 درصد)، آسیبهای استخوانی (‌22/7 درصد) و سایر آسیبها (‌95/1 درصد)

آسیبهای عضلانی بیشترین میزان شیوع را داشته‌اند که به نظر می‌رسد به علت عواملی مانند تحلیل و آتروفی عضلانی ناشی از معلولیت، استفاده بیش از حد از عضلانی به ویژه در عضلات کمربند شانه‌ای، کاهش انعطاف‌پذیری و قدرت به علت کم تحرکتی و عدم تحرک برخی از مفاصل، گرم نکردن مناسب و تخصصی در بین ورزشکاران شرکت کننده در فعالیتهای ورزشی و عدم تعادل بین قدرت، انعطاف‌پذیری و پایداری بین گروه‌های عضلانی ایجاد می‌شوند و برای جلوگیری از این نوع آسیب دیدگی، انجام فعالیتهای حرکتی بیشتر، تمرینات قدرتی، تمرینات انعطاف‌پذیری و گرم کردن تخصصی ورزشکاران لازم به نظر می‌رسد.

تقویت عضلات و لیگامانی‌ها اطراف مفاصلی که دائما در فعالیتها و حرکات روزمره مورد استفاده قرار می گیرند در کاهش احتمال بروز آسیب موثر است

آسیبهای مفصلی دومین میزان شیوع را در تحقیق حاضر داشته‌اند که ممکن است به علت استفاده بیش از حد از مفاصلی خاص باشد که اغلب در اندام فوقانی قرار گرفته‌اند زیرا بیشتر معلولان برای حرکت به این اندام وابستگی دارند. همچنین عدم قدرت و استقامت عضلانی و لیگامانی مناسب که سبب افزایش فشار بر روی مفاصل می‌شوند و نیز عارضه خشکی مفاصل که در نتیجه کم تحرکی یا بی‌تحرکی برخی مفاصل در فرد معلول به وجود می‌آید، از دیگر عوامل این نوع آسیبها هستند.

برای پیشگیری از این نوع آسیب دیدگی، انجام فعالیتهای حرکتی در مفاصلی که کمتر در فعالیتهای روزانه مورد استفاده قرارمی‌گیرند و در معرض عارضه خشکی مفاصل هستند ضروری به نظر می‌رسد. همچنین تقویت عضلات و لیگامانی‌ها اطراف مفاصلی که دائما در فعالیتها و حرکات روزمره مورد استفاده واقع می‌شوند در کاهش احتمال بروز آسیب موثر است.

آسیبهای لیگامانی سومین میزان شیوع را بخش آسیبها دارا هستند که در این میان سقوط از روی ویلچر و افتادن بر روی اعضای بدن به ویژه در معلولانی که اعضای بدون حس دارند، پیچشهای ناشی از گیر افتادن انگشتان در بین پره‌ها و ترمزهای ویلچر و برخورد توپ یا حریف و یا ویلچر با اعضای بدن از دلایل به وجود آمدن این آسیبها هستند.

برای جلوگیری از این نوع آسیب‌دیدگی، مربیان باید توجه بیشتری به وسایل ایمنی و کمک آموزشی داشته باشند همچنین پس از وقوع این نوع آسیب دیدگی‌ها، حتما فرد را از حضور در فعالیتهای ورزشی منع کنند تا فرد با استراحت سریع‌تر به بهبودی لازم برسد.

آسیبهای پوستی چهارمین میزان شیوع را دارا هستند که عموما شامل زخمهای ناشی از معلولیت مانند زخم بستر، تاولها و خراشیدگی‌ها هستند و نیز آسیبهایی که بیشتر به علت تماس و برخورد با وسایل ورزشی و لبه‌های فلزی ویلچر و افتادن و سایش بر روی زمین ایجاد می‌شوند. برای عدم بروز این موارد اولا باید لباس، بستر و نشیمنگاه معلولان ویلچری از مواد و وسایلی باشند که از نظر بهداشتی و کارآیی، جهت جلوگیری از بروز زخمها و تاولها مناسب باشند. همچنین مربیان باید محیط و وسایل ورزشی معلولان را تا حد ممکن ایمن کنند و لبه‌های تیز و یا زبر و سطوح نامناسب را که می‌توانند عوارض پوستی ایجاد کنند، برطرف سازند.

منبع: ایسنا