مصرف سویا

آیا مصرف سویا مفید است؟

بر کسی پوشیده نیست که در سالهای اخیر تقریبا در تمامی محافل علمی تغذیه ای صحبت از جانشینی سویا بجای گوشت است و عده ای از کارشناسان تغذیه و پزشکان به علت عدم وجود کلسترول در سویا و همچنین بالا بودن میزان پروتئین موجود در این ماده غذایی و همچنین بعضی دیگر از خواص سویا, آنرا به عنوان جانشینی مناسب برای گوشت بالاخص در بیماران قلبی و عروقی و دارای فشار خون و کلسترول بالا پیشنهاد می نمایند.

نکته ای که در این زمینه نباید از نظرتان دور بماند این است که سویایی که اکنون در بازار و بصورت بسته بندی ارائه میشود در حقیقت تفاله سویاست که بعد از عمل روغن کشی در کارخانه های تهیه روغن نباتی از سویا به دست می آید. این ماده غذایی به سبب از دست دادن روغن خود, هنگام پخت مقادیر زیادی روغن به خود جذب میکند که با توجه به وجود رادیکالهای آزاد و چربی های ترانس در روغن های موجود در بازار میتواند برای سلامتی شما مضر باشد. همچنین فراموش نکنید که یکی از جنبه های تاثیر گذار سویا مربوط به اسیدهای چرب ضروری موجود در ساختمانش است که تقریبا بطور تمام و کمال حین عمل روغن کشی از بین میرود. لذا اگر میخواهید برای حفظ سلامتی تان سویا مصرف نمایید سعی نمایید از دانه های روغنی آن استفاده نمایید نه از دانه های روغن کشی شده.(1381/9/25)

آیا ماهی منبع خوبی برای چربی های امگا-3 است؟

انجمن قلب آمریکا یا American Heart Association  توصیه می نماید که در رژیم غذایی هفتگی دوبار از ماهی استفاده شود.

ماهی ها، بخصوص ماهی های آبهای سرد، ماهی های چربی دار (با چربی زیاد) نظیر سالمون، ساردین، ماهی تن و ماهی قزل آلا بدن انسان را در مقابل بیماری های قلبی محافظت می نماید.

اسیدهای چرب ضروری موجب جلوگیری از لخته شدن و چسبیدن پلاکتهای خونی (بفرم پلاکهای غنی از کلسترول) به سطح داخلی عروق میگردند.

اکثر حملات قلبی به علت ایجاد لخته های خونی در سرخرگها و سیاهرگها - و جلوگیری از جریان مناسب خون در رگها-  صورت می پذیرد.

اسیدهای چرب امگا-3 همچنین می توانند در کاهش التهاب در بیماریهایی نظیر آرتریت روماتوئید نقش داشته باشند.

بدن تمام ماهی های آبهای عمیق حاوی چربی های امگا-3 میباشد. بدن میگو، خرچنگ دریایی و صدف خوراکی نیزبه اندازه ماهی آبهای آزاد حاوی اسیدهای چرب امگا-3 میباشد. ماهی های غیر پرورشی اسید چرب امگا-3 خود را بواسطه خوردن جلبکها و پلانکتونها و ماهی های دیگر بدست می‌آورند.

اگر رژیم غذایی ماهی های پرورشی حاوی اسیدهای چرب امگا-3 نباشد رشد این ماهی ها متوقف میشود به همین علت پرورش دهندگان ماهی این ماده مغذی را به غذاهای ماهی می افزایند. از این رو میتوان گفت که   ماهی های پرورشی و دریایی از لحاظ مقدار اسید های چرب امگا-3 تفاوتی با هم ندارند.(بجز گربه ماهی های پرورشی)

برای بدست آوردن چربی های امگا-3 حتما مجبور نیستید ماهی بخورید. شما میتواند این ماده مغذی را با خوردن مواد غذایی نظیر غلات و حبوبات کامل مانند دانه های سویا(روغن گیری نشده) و دانه ها و مغزها بدست آورید. دانه های بذر کتان غنی ترین منبع غذایی این ماده های مغذی هستند.

جیوه حاصل از آلودگی هوا ، بواسطه باران وارد رودخانه ها و اقیانوس ها شده و بوسیله باکتریها به متیل جیوه تبدیل میشود و ماهی ها بواسطه خوردن جلبکها و پلانکتونها این ماده غذایی را دریافت می نمایند. تقریبا بدن تمام ماهی ها حاوی متیل جیوه یا Methyl Mercury میباشد که این ماده شیمیایی میتواند منجر به بروز آسیب های عصبی بخصوص در کودکان گردد. ماهی های بزرگتر حاوی مقادیر بیشتری از این ماده شیمیایی می باشند.

The Food and Drug Administration یا اداره دارو و غذا توصیه مینماید که مادران باردار و زنانی که احتمالا باردار هستند و کودکان از غذاهای حاوی سگ دریایی، شمشیر ماهی و سفره ماهی استفاده ننمایند. استفاده از دیگر ماهی ها و نرم تنان به میزان ذکر شده در ابتدای این مبحث توصیه می گردد.

آب پرتقال موجب افزایش سطح HDL خون میشود

تحقیقاتElzbieta Kurowska از دانشگاه Ontario غربی در لندن نشان میدهد که نوشیدن سه لیوان آب پرتقال در روز موجب افزایش 21 درصدی سطح HDL خون میشود. کلسترول خوب یا HDL میتواند در جلوگیری از بروز حملات قلبی موثر باشد. تحقیقات Song- Hae Bok در انستیتو تحقیقات بیوتکنولوژی کره نشان میدهد که نارنگی موجب کاهش سطح کلسترول خون می شود. البته این بدین معنی نیست که هر کسی میتواند روزانه سه لیوان آب پرتقال بخورد چون آب پرتقال های موجود در بازار حاوی مقادیر زیاد شکر هستند که میتواند برای سلامتی افرادی که مستعد ابتلا به دیابت هستند مضر باشد.

مصرف پرتقال و نارنگی علاوه بر اینکه همان میزان آب میوه را در اختیار ما قرار میدهد موجب میشود که بدن ما مقادیر زیادی فیبر نیز دریافت دارد .

آب مرکبات حاوی فلاوونوئید هایی به نام Hesperetin  و Naringenin میباشد که این مواد از ساخته شدن کلسترول در کبد جلوگیری به عمل می آورند. البته مقدار این مواد در پوست مرکبات بیش از باقی جاهاست .

رژیم غذایی پرچربی و کم خطر

کشاورزان فرانسوی و روستائیان ایتالیایی و یونانی اگر چه از رژیم غذایی پرچربی استفاده می کنند اما شیوع بیماری های قلبی در میان آنان بسیار کم است. احتمال دارد مصرف کم شراب و یا مصرف روغن زیتون موجب حفاظت افراد روستایی در مقابل حملات قلبی گردد.

شیوع کم بیماریهای قلبی در کشاورزان یونانی و ایتالیایی بخاطر مصرف بالای روغن زیتون- که حاوی مقادیر بالای اسیدهای چرب تک غیر اشباعی می باشد- است. اما این کشاورزان اغلب مقادیر زیادی سبزیجات و میوه جات که حاوی فولیک اسید و پیریدوکسین میباشد را مصرف می نمایند. مصرف مقادیر کم این ویتامین ها  به سبب افزایش سطح هموسیستئین خون و تجمع آن در جریان خون و مسدود کردن شریان های خونی موجب افزایش ریسک بروز حملات قلبی می گردد. میوه جات و سبزیجات بیشتر از روغن زیتون و شراب حاوی مواد شیمیایی هستند که موجب محافظت در مقابل بروز حملات قلبی میشود.

فلفل حاوی کاپسائیسین (capsaicin)،مرکبات حاوی کامارین (coumarins)، توت و فلفل و هویج و گوجه فرنگی حاوی فلاوینوئید(flavinoids)، گوجه و اکثر میوه ها حاوی لیکوپن (lycopenes)، سیر و پیاز حاوی اس-آلی سیستئین(S-allycysteine)، شیرین بیان حاوی تری ترپنوئید(triterpenoids)، جو و گندم حاوی لیگنین(lignins)، کلم حاوی اندول(indoles) و ایز تیو سیانات(isothiocyanates) و لوبیا و نخود فرنگی و عدس حاوی جنیستئین(genistein) می باشند. تحقیقات بسیاری نشان داده است که این مواد در محافظت افراد در مقابل ابتلا به بیماری های قلبی نقش مهمی را ایفا مینمایند.

به عبارت دیگر مصرف زیاد میوه جات و غلات کامل و حبوبات نسبت به محدود سازی دریافت چربی نقش مهمتری را در مقابله با ریسک ابتلا به بیماری ها و حملات قلبی ایفا خواهد نمود.

کلسترول بالا باعث کاهش تستوسترون میشود

 بر اساس تحقیقاتی که در ایتالیا انجام شد نشان داده شد که فشار خون بالا میتواند منجر به کاهش سطح تستوسترون و کاهش فعالیت جنسی در مردان گردد.سطح بالای کلسترول در خون وهمچنین بالا بودن فشارخون باعث باعث سفتی رگها و در نتیجه عدم جریان مناسب و کافی خون در بیضه ها و نتیجتا آسیب به این عضو از بدن و کاهش ترشح تستوسترون گردد. حملات و ناراحتی های قلبی وآترواسکلروزیس بیماریهایی است که این افراد را تهدید می کند.

چون کاهش سطح تستوسترون معمولا در افراد مسن مشاهده می شود لذا افرادی که دچار کاهش در سطح ترشح این هورمون میشوند باید تحت درمان و مراقبت رژیم غذایی قرار بگیرند

مصرف سویای خام کلسترول خون را کاهش می‌دهد  

تحقیقات جدید نشان می‌دهد مصرف دو وعده در روز سویا خام می‌تواند کلسترول خون را ‪ ۹درصد کاهش دهد.

به گزارش خبرگزاری رویترز از شیکاگو، مصرف غلات غنی شده با سویا یا سویایی که در درجه حرارت بالا پخته شده باشد چنین فوایدی رادربرندارد.

جیمز اندرسون دانشمند دانشگاه کنتاکی در لگزینگتون و نویسنده این تحقیق می‌گوید ‪ ۸تا ‪ ۹درصد کاهش کلسترول بد یا ال‌دی ال‌که می‌تواند به بروز بیماری قلبی بیانجامد با خوردن پروتیین سویا نپخته به میزان دو وعده ‪ ۳۴۰میلی لیتری شیر سویا یا دو وعده ‪ ۵۷گرمی شیر سویا (توفو) بدست می‌آید.

اندرسون نتایج بررسی ‪ ۵۷تحقیق قبلی در مورد تاثیر پروتیین سویا بر کلسترول خون را در کنفرانس علمی سویا در شیکاگو ارایه کرد.

پروتیین سویا فعالیت گیرنده‌های ال‌دی ال‌را در کبد که آن را از بدن پاکسازی می‌کند افزایش می‌دهد. خوردن پروتیین سویا فعالیت آنزیمهایی که کلسترول را تجزیه می‌کنند افزایش می‌دهد.

در مطالعات مورد بررسی کاهش کلسترول خون بعد از یک ماه مصرف سویا مشاهده شد.

چنانچه حجم سویا مصرفی در هر وعده دو برابر شود کلسترول خون به میزان یک تا دو درصد دیگر کاهش می‌یابد بنابراین تاثیر بهینه با مصرف دو وعده متوسط بدست می‌آید.

خوردن مقادیر زیاد سویا توانایی بدن را فراوری این ماده را دچار اشکال می‌کند بنابراین باید در دو وعده جداگانه مصرف شود.

عمل طبخ بر اسیدهای آمینه موجود در پروتیین سویا تاثیر سوء می‌گذارد و فواید سلامت بخش آن را از بین می‌برد.

 عصاره برگ گیاه “مرزه ” چربی خون را کاهش می‌دهد

نتایج حاصل از یک طرح تحقیقاتی در لرستان نشان می‌دهد که استفاده از عصاره برگ گیاه “مرزه” باعث کاهش چربی خون می‌شود.

رییس دانشگاه علوم پزشکی استان لرستانگفت: این طرح تحقیقاتی از سوی کارشناسان گیاهان دارویی لرستان در آزمایشگاه مرکز تحقیقات گیاهان دارویی لرستان بمدت یکسال انجام شد.

دکتر “شهرام توفیقی”نام علمی‌این نوع گیاه‌دارویی را”ساتورجاخوزستانیکا” ذکر کرد و افزود : در این طرح تحقیقاتی اثرات موثر این گیاه برای نخستین بار روی انسان در کشور به اثبات رسید.

وی افزود قبلا این گیاه بعنوان مکمل غذایی برای انسان از سوی کارشناسان معرفی شده بود.

وی اظهار داشت: یافته‌های این آزمایش نشان می‌دهد که مصرف این نوع گیاه مانند داروهای شیمیایی میزان چربی خون را در بدن انسان کاهش داده واثرات بسیار مطلوبی در این زمینه دارد .

وی اضافه کرد: پژوهشگران گیاه را پس از تبدیل به پودر ، به شکل کپسول خوراکی درآورده تا برای کنترل چربی خون افراد بیمار ازآن استفاده نمایند.

وی یادآور شد: چند سال پیش یک گروه پزشکی نیز یک نوع گیاه‌مرزه در شمال استان خوزستان کشف کرده که خاصیتهای مفید دارویی دارد.

پیش از این نیز یک گروه علمی در لرستان کشف کردند که عصاره برگ زیتون برای کاهش کلسترول خون بسیار مفید می‌باشد.

 امگا – 3 موجود در گردو از بروز حمله قلبی جلوگیری می‌کند

گردو علاوه بر اینکه یک میوه خوشمزه است مزایای فراوانی برای سلامتی دارد که یکی از مهمترین آنها وجود چربی امگا – ‌٣ در گردو است.

مطالعات جدید نشان می‌دهد که گردو حاوی اسید‌های چرب امگا – ‌٣ است. ماهی شناخته شده‌ترین منبع این گروه از چربی‌های مفید است اما گردو حاوی نوع امگا – ‌٣ با عنوان اسید آلفا لینولینک (ALA) است.

به گفته محققان و کارشناسان تغذیه مصرف بالای این اسید چرب فرد را در برابر حمله قلبی محافظت می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد که ‌٢ گرم در روز اسید آلفا لینولینک که در یک اونس گردو یافت می‌شود، برای دستیابی به این مزایا کافی است.

مغز گردو دارای چند اسید آلما، مقدار کمی اسانس، اگزالاک آهک و ویتامین‌های A، B ،D و E است. این میوه همچنین ‌١٢ درصد ارسینک دارد.

برگ درخت گردو نیز دارای ‌٣ درصد اینوژیت، اسید الاژیک، اسید گالیک و اسانسی با بوی مخصوص و مقداری پارافین، تانن، مواد چرب و املاح معدنی از قبیل باریوم، منیزیم، پتاسیم، کلسیم و کاروتن است.

به علاوه پوسته گوشتی میوه سبز گردو دارای امولسیون، قند و اسید‌های آلی از جمله اسید سیتریک، اسید مالیک، فسفاتها و اگزالات کلسیم است. لازم به ذکر است که عصاره برگ این درخت خاصیت میکروب کشی و باکتری‌کشی دارد.

مقدار فسفر موجود در مغز گردو با ماهی، برنج و حتی تخم مرغ برابر است. در مغز گردو پروتئین، فیبر، منگنز، منیزیم و مس هم وجود دارد. برگ و پوست این میوه مقوی است و خاصیت تصفیه کنندگی خون را دارد. از برگ و پوست میوه گردو به خاطر وجود ماده تلخ و تانن برای درمان بیماری‌های پوستی استفاده می‌شود.

مغز گردو همچنین حاوی ترکیباتی به نام استرول است که به طور طبیعی در ترکیبات گیاهی تولید می‌شوند که به لحاظ ساختار شیمیایی شبیه به کلسترول هستند. برخی از استرولهای گیاهی در طول موسسه گوارش و در جریان عمل هضم جذب نمی‌شوند و مسیر جذب کلسترول در جریان خون را نیز مسدود می‌کنند. یک اونس مغز گردو حاوی ‌٥٠ میلی گرم استرول گیاهی است که دانشمندان معتقدند این ماده نقش مهمی در حفاظت شیمیایی و نیز حفاظت عروقی در بدن ایفا می‌کند.

به علاوه گردو حاوی فلاونوئیدی بنام اسید الاژیک است که این ماده می‌تواند رشد سلول‌های سرطانی را مسدود کند.

در هر ‌١٠٠ گرم مغز گردوی خام و خشک به ترتیب ‌٣/٥ گرم آب، ‌١٤/٨ گرم پروتئین، ‌٦٥ گرم مواد چربی، ‌١٣ گرم مواد نشاسته‌ای، ‌١٠٠ میلی گرم کلسیم، ‌٣٨٠ میلی گرم فسفر، ‌٣ میلی گرم آهن، ‌٢ میلی گرم سدیم، ‌٥٠ میلی گرم پتاسیم، ‌٣٠ واحد ویتامین آ – ‌٠/٣٥ میلی گرم ویتامین ب‌ -6، ‌٠/١٢ میلی گرم ویتامین ب-2، ‌١ میلی گرم ویتامین ب-3 و ‌٢ میلی گرم ویتامین c وجود دارد.

به لحاظ خواص دارویی لازم به ذکر است که گردو خونساز است و خاصیت تصفیه کنندگی خون را دارد.

برای درمان بیماری‌های ریوی استفاده می‌شود. دل پیچه را آرام می‌کند. مخلوط گردو، عسل و مربا برای تقویت اشخاص لاغر و تحریک توان جنسی بسیار مفید است. مربای مغز گردو ملین است و نیز آپاندیس را تقویت می‌کند. مصرف گردو از بدن در برابر تشکیل سنگ کلیه و سنگ کیسه صفرا محافظت می‌کند. پوست درخت گردو و پوست سبز این میوه قابض است. مصرف گردو به همراه موز و انجیر نیز تقویت کننده مغز و تمرکز است. اگر ‌١٥ تا ‌٢٠ گرم برگ گردو را به مدت ده دقیقه در یک لیتر آب بجوشانید و مصرف کنید ورم روده و معده را بهبود می‌بخشد نیز خاصیت انگل کشی دارد. همچنین دم کرده‌ برگ گردو گاهی از سوی پزشکان گیاهی برای درمان خستگی و ورم و مداوای سرمازدگی و امراض پوستی که البته به صورت خارجی و غیر خوراکی استفاده می‌شود، تجویز می‌گردد.

از این دم کرده برای درمان ورم لثه و لوزه نیز استفاده می‌شود.

از آنجا که این میوه دارای مس است به جذب آهن در بدن کمک می‌کند. از جوشانده برگ گردو همچنین برای شست و شوی زخم‌ها و التیام آنها استفاده می‌شود.

در مورد ترکیبات روغن گردو نیز گفتنی است که در یک قاشق غذاخوری از روغن این میوه ‌١٢٠ کالری، ‌١٤ گرم چربی کلی، ‌٢/١ گرم چربی اشباع شده، ‌١/٣ گرم چربی‌های اشباع نشده تک زنجیره‌ای، ‌٦/٨ گرم چربی‌های اشباع نشده چند زنجیره‌ای یافت می‌شود. اما لازم به ذکر است که روغن این میوه‌ فاقد فیبر غذایی، پروتئین، کربوهیدرات، کلسترول و سدیم می‌باشد. این در حالی است که در یک اونس از خود مغز گردو به ترتیب ‌٤/١ گرم فیبر خوراکی، ‌٤ گرم پروتئین، ‌٥ گرم کربوهیدرات و ‌٣ میلی گرم سدیم، ‌٤/٠ میلی گرم مس، ‌٤٨ میلی گرم منزیم و ‌٨/٠ میلی گرم منگنز وجود دارد.