کلسترول بالا و رژیم TLC

رژیمTLC ، مخففTherapeutic Lifestyle Changes می باشد که به معنای " تغییرات درمانی شیوه زندگی " است. در این برنامه فعالیت بدنی افزایش و مصرف چربی اشباع کم و کلسترول بد (LDL- کلسترول) کاهش می یابد و وزن بدن نیز کنترل می شود. با رعایت این رژیم احتمال حمله مجدد قلبی و سایر عوارض بیماری قلبی کم می شود.

تغذیه به روشTLC

اگرLDL- کلسترول شما بیشتر از حد طبیعی بود، بایستی فوراً رژیم غذاییTLC را اجرا کنید. این رژیم باعث کاهشLDL- کلسترول و احتمال بیماری قلبی می شود. اگر به بیماری قلبی مبتلا هستید، این برنامه احتمال سکته قلبی مجدد و سایر مشکلات قلبی را کاهش می دهد.

در رژیمTLC باید به روش زیر عمل کنید:

- کمتر از %7 کالری روزانه تان را از چربی اشباع تامین کنید. کاهش چربی اشباع مهمترین تغییر غذایی در جهت کاهش کلسترول است.

- روزانه کمتر از 200 میلی گرم کلسترول مصرف کنید.

- کالری روزانه خود را طوری تنظیم کنید که در وزن طبیعی باقی بمانید.

اگرLDL- کلسترول شما همچنان بالا بود و با رژیمTLC کاهش نیافت ، باید مجدداً به پزشک و متخصص تغذیه مراجعه کنید. در این صورت احتمالاً در کنار رژیمTLC ، باید از داروهای کاهش دهنده کلسترول استفاده کنید. فراموش نکنید که حتی با مصرف دارو، به رژیمTLC نیز نیاز دارید.

موقع طبخ غذا چربی اشباع کمی استفاده کنید.

اگر چه تهیه یک غذای سالم زحمت بیشتری دارد،  ولی در عوض فواید بسیاری برای سلامتی انسان دارد. در زیر برخی نکات برای کاهش چربی اشباع و کلسترول، آورده شده است. رعایت این نکات به کاهش میزانLDL- کلسترول و خطر بیماری قلبی و نیز بهبود سلامتی افراد کمک می کند. رعایت این نکات بخصوص برای افرادی که از رژیمTLC پیروی می کنند، مفید است.

مصرف گوشت قرمز، مرغ و ماهی

چربی گوشت قرمز را کاملاً از آن جدا کنید. گوشت قرمز را به تکه های متوسط تقسیم کنید. پوست و چربی مرغ را کاملاً جدا کنید.

به جای سرخ کردن گوشت، از روش آب پز و کباب کردن استفاده کنید. برای سرخ کردن غذا از ماهیتابه نسوز و مقدار بسیار کمی روغن استفاده کنید.

سوسیس، کالباس و غذاهای گوشتی آماده و پر چرب را کمتر مصرف کنید.

مصرف تخم مرغ و لبنیات

به جای خامه یا شیر پرچربی از شیر کم چربی استفاده کنید. به جای پنیر و ماست معمولی از پنیر و ماست کم چرب استفاده کنید. عضی افراد طعم لبنیات کم چربی را نمی پسندند. باید توجه داشت که در زندگی کم تحرک امروز استفاده از لبنیات پر چرب، نتیجه ای جز بالا رفتن چربی های خون را نخواهد داشت. تجربه نشان داده است حتی این گونه افراد پس از مدتی ،به طعم لبنیات کم چرب علاقه مند می شوند.

زرده تخم مرغ را کم مصرف کنید. سفیده تخم مرغ چربی یا کلسترول ندارد، بنابراین می توانید از آن استفاده کنید. در بسیاری از دستورهای غذایی به جای یک عدد تخم مرغ کامل می توانید از دو عدد سفیده تخم مرغ استفاده کنید.

از روغن گیاهی مایع که چربی ترانس ندارد یا میزان آن کم است، استفاده کنید (چربی ترانس نوعی چربی خوراکی است که کلسترول بد "LDL" را بالا می برد).

خورش و سوپ ها

پس از پخت خورش و سوپ، آن را در یخچال خنک کنید و چربی را از بالای آن جمع کنید. در مورد غذاهای کنسرو شده نیز می توانید همین کار را انجام دهید. می توانید غلظت خورش های کم چرب را با آرد گندم و آرد ذرت بیشتر کنید.

در پخت غذای خود بیشتر از برنج، نخود، باقلا و غلات سبوس دار استفاده کنید. برای طعم دادن به غذا از تکه های کوچک گوشت استفاده کنید.

وقتی خودتان نمی توانید غذا بپزید

برچسب غذایی موادغذایی آماده را بخوانید و آنهایی را که چربی اشباع و کلسترول کمتری دارند، انتخاب کنید. اگر غذایی که خریده اید ، سبزی، میوه و غلات ندارد، این مواد غذایی را در کنار غذای خود مصرف کنید.

از غذاهای کباب شده که چربی اشباع، چربی ترانس، چربی هیدروژنه و کلسترول کمی دارند، استفاده کنید ( چربی ترانس یا اسیدهای چرب ترانس، هنگام جامد کردن روغن گیاهی تشکیل می شود) . غذاهایی که چربی ترانس زیادی دارند، کلسترول را بالا می برند.

برچسب غذاها را بخوانید و برای آنکه چربی ترانس کمی دریافت کنید، مصرف غذاهایی را که روغن هیدروژنه یا نیمه هیدروژنه ( جامد) دارند ، کاهش دهید. به خاطر داشته باشید که حتی غذاهای کباب شده بدون چربی و بدون کلسترول  ممکن است کالری زیادی داشته باشند، بنابراین مراقب مصرف کالری خود نیز باشید.

غذای خارج از منزل

با اندکی دقت و برنامه ریزی می توانید غذای سالمی در خارج از منزل میل کنید.

در اینجا توصیه هایی ذکر می شود:

- مشتری شمایید. چیزی را سفارش دهید که می خواهید. بسیاری از رستوران ها به تقاضای شما احترام می گذارند. در هر حال با سفارش دادن چیزی از دست نمی دهید.

- تا جایی که می توانید غذای  کمی سفارش دهید.

- سوال کنید. هرگز برای پرسش در مورد نحوه تهیه غذاها تردید نکنید.

- بپرسید که :

1- آیا به جای خامه یا شیر پرچرب، شیر کم چرب یا بدون چربی سرو می شود؟

2- روغن استفاده شده از چه نوعی است؟( انواعی را که دارای چربی اشباع کمتری هستند مانند روغن آفتابگردان، روغن ذرت و روغن زیتون انتخاب کنید.)

3- آیا چربی مرغ یا گوشت قرمز را جدا می کنند؟

4- از آنها بخواهید به جای اینکه سس را روی غذا یا سالاد بریزند، آن را در کنار غذا برایتان قرار دهند. در این صورت می توانید به مقدار کم و مورد دلخواه خود از آن استفاده کنید.

5- سالاد را فراموش نکنید.

غذاهایی را انتخاب کنید که به روشهای مناسب پخته شده باشند مثل غذاهای آب پز شده، کباب شده و بخار پز. غذاهای پرکالری، پرچرب و دارای چربی اشباع فراون را مصرف نکنید. مراقب مصرف غذاهای سرخ شده باشید.

وعده های غذایی سالم را انتخاب کنید:

صبحانه: میوه تازه، یک لیوان کوچک آب مرکبات، شیر کم چرب یا بی چربی، ماست، نان های تهیه شده از غلات سبوس دار ، املت تهیه شده از سفیده تخم مرغ.

نوشیدنی:

آب، لیمو، چای، آب گوجه فرنگی کم نمک.

نان : بسیاری از نان های تخمیری کم کالری و کم چرب هستند.

پیش غذا:

میوه های تازه، سالاد کم چرب، سوپ باقلا، غذاهای دریایی بخارپز.

غذای اصلی:مرغ پوست گرفته، ماهی، ماکارونی و سبزیجات با سس گوجه فرنگی.

مصرف کره، مارگارین و نمک را هنگام صرف غذا محدود کنید.

سالاد:کاهوی تازه، اسفناج و سایر سبزی های سبز برگ ، سایر سبزیجات تازه، نخود و لوبیا قرمز. سایر مواد غیرسبزیجاتی را مانند تخم مرغ و پنیر را از سالاد حذف کنید. از طعم دهنده های کم چرب یا بدون چربی مانند آب لیمو یا سرکه استفاده کنید.

دسر: میوه تازه ، ماست طعم دار( مثل ماست با طعم توت فرنگی). اگر از قهوه یا چای همراه دسر استفاده می کنید به جای خامه از شیر بدون چربی یا کم چرب استفاده کنید.

زبان برچسب ها

یکی از برنامه های موفق در بسیای از کشورهای جهان برای بهبود وضعیت تغذیه مردم و راهنمایی آنها به سمت تغذیه سالم، استفاده از برچسب های غذایی است. خوشبختانه این کار در ایران نیز در حال اجراست. در حال حاضر برچسب هایی نظیر میزان چربی شیر و ماست و پنیر، روغن بدون کلسترول، نوشابه بدون قند و یا میزان انرژی موادغذایی مختلف نظیر انواع کنسرو ماهی در کشور ما نیز رایج شده است. متاسفانه برچسب نمک هنوز در ایران انجام نشده است.

برچسب مواد غذایی به ما کمک می کند تا مواد کم چرب، کم سدیم، کم کلسترول و کم کالری را انتخاب کنیم.

میزان چربی مواد غذایی را بسنجید

اینکه هر فردی مجاز به استفاده از چه میزان چربی است، بستگی به میزان کالری دریافتی روزانه اش دارد. اگر کلسترول خونتان بالا نیست یا بیماری قلبی ندارید، چربی اشباع غذای شما بایستی کمتر از %10 کالری روزانه تان باشد و کل چربی دریافتی نباید کمتر از %30 باشد. جدول زیر حداکثر میزان چربی اشباع و کل چربی مورد نیاز را بسته به میزان کالری دریافتی روزانه نشان می دهد.

اگر کلسترول بالا دارید یا مبتلا به بیماری قلبی هستید، میزان چربی اشباع مورد نیاز شما متفاوت خواهد بود. نوع تغذیه در رژیمTLCرا ببینید. بر چسب مواد غذایی را چک کنید تا میزان چربی استفاده شده را (هم چربی اشباع و هم چربی کل) در هر واحد ببینید.

چربی اشباع (%9)	کل چربی مجاز (%30 کالری)	کالری مصرفی روزانه
13 گرم یا کمتر	40 گرم	1200
18 گرم یا کمتر	53 گرم	1600
22 گرم یا کمتر	67 گرم	2000
24 گرم یا کمتر	73 گرم	2200
28 گرم یا کمتر	83 گرم	2500
31 گرم یا کمتر	93 گرم	2800

میان وعده های سالم

بسیاری از مردم عادت دارند، در بین سه وعده اصلی غذا نیز چیزهایی بخورند. این غذاها را میان وعده می نامند. کنترل میان وعده ها یکی از اصول تغذیه سالم است. بسیاری از میان وعده ها مثل انواع شیرینی، کلوچه و چیپس دارای چربی اشباع، چربی ترانس، کلسترول، سدیم و کالری بالایی هستند/ اما این به این معنا نیست که مجبور هستید میان وعده ها را به کلی حذف کنید. غذاهایی را که در زیر فهرست شده، می توانید بعنوان میان وعده در نظر داشته باشید. اما به خاطر داشته باشید ممکن است این میان وعده ها در ضمن اینکه چربی کمی دارند، دارای کالری زیادی باشند. بنابراین مراقب میزان خوردن خود باشید. بخصوص وقتی که در حال کاهش وزن اضافی خود هستید.

چند میان وعده کم چرب و سالم

آبمیوه %100 طبیعی

شیر بدون چربی یا کم چرب

ماست کم چرب و شربت یخ زده

شیرینی های کم چرب

کلوچه های کم چرب خصوصا انواع کم نمک

شیرینی های خانگی مثل کیک و کلوچه که با روغن مایع گیاهی و کم نمک تهیه شده باشد.

انواع میوه تازه یا کمپوت میوه هایی که در آب خودشان بسته بندی شده است.

هویج، کرفس و موارد مشابه

چوب شور کم سدیم، پف فیل بی نمک و بی کره.

مقدار هر واحد غذایی چیست؟

هرم غذایی نشان می دهد که روزانه باید چند واحد از هر گروه غذایی را مصرف کنید. اما مقدار هر واحد غذایی چیست؟

در جدول زیر خلاصه ای از مقدار واحد مواد غذایی در گروه های مختلف را آورده ایم.

هر واحد معادل	تعداد واحد در روز	گروه های غذایی
یک کف دست ( لواش 4 کف دست ) یا 30 گرم نان یک لیوان سبوس غلات آماده نصف لیوان غلات و برنج پخته	11- 6	نان، غلات، برنج، ماکارونی
یک لیوان سبزیجات خام نصف لیوان سبزیجات پخته سه چهارم لیوان آب سبزیجات	5- 3	سبزی
یک عدد میوه متوسط نصف لیوان میوه ریز شده، پخته یا کنسرو شده سه چهارم لیوان آب میوه	4- 3	میوه
یک لیوان شیر (بدون چربی یا کم چربی) یک لیوان ماست کم چرب	3- 2	شیر و لبنیات
شصت تا نود گرم گوشت لخم، مرغ یا ماهی پخته نصف لیوان حبوبات پخته معادل 30 گرم گوشت قرمز 75 گرم همبرگر سویا یا یک عدد تخم مرغ معادل 30 گرم گوشت لخم 30 گرم پنیر معادل 30 گرم گوشت	3- 2	گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخم مرغ، حبوبات و آجیل
غذاهایی را انتخاب کنید که کم چرب، کم کلسترول و دارای چربی اشباع کمی باشند.	به مقدار کم استفاده کنید	چربی، روغن و شیرینی ها